Verhalen achter de Xeno

Sommige producten hebben zo’n vergaande invloed dat ze de wereld daadwerkelijk veranderen. Dit zijn wat men noemt gedenkwaardige producten. De trompetten van de Xeno-serie, voor het eerst geïntroduceerd in 1990, zijn een voorbeeld van zo’n product, en de instrumenten zijn de horizon blijven verbreden en evolueren mee met de artiesten die ze bespelen, naar het uiteindelijke doel van ideale muzikale expressie.

Een ideaal dat door een ontwerper, die zelf ook trompettist was, werd beoogd en een vurige drang om gebruik te maken van elke artiest op weg naar het ideale geluid. Door middel van een proces van vallen en opstaan hebben de Yamaha-ontwerpers geprobeerd de altijd zo kleine kloof tussen deze twee ambities te overbruggen. Wat men de essentie van de gevoeligheden van ontwerpers en artiesten zou kunnen noemen, en dat gedestilleerd is gedurende vele, vele uren, leeft binnen de Xeno-serie.

In wat begon als een poging om de Europese en Amerikaanse fabrikanten in te halen en te overtreffen, bouwden Yamaha-ontwerpers kostbare relaties op met artiesten, terwijl de trompetten van het bedrijf zich stap voor stap verder ontwikkelden. Dit is het verhaal van die ontwerpers die op zoek gingen naar authenticiteit in de vorm van de essentie van de trompet, die innovatie teweeg brachten door het ontwerpen van de revolutie ervan, en die uitmuntendheid bereikten op hun reis die aanleiding gaf tot een buitengewoon wereldbeeld dat niet kon worden geëvenaard.

Met het hoogste register van alle koperinstrumenten heeft de trompet een opvallende, triomfantelijke klank. 'Gewoon in een trompet blazen is niet genoeg om een goed geluid te produceren. De embouchure van de blazer, de houding, het gebruik van de adem en talloze andere elementen hebben allemaal invloed op het geproduceerde geluid. En omdat de emoties van de blazer direct worden weerspiegeld in de geproduceerde geluiden, heeft zelfs één enkele noot de kracht om de luisteraar te raken', zegt Kenzo Kawasaki, die 42 jaar van zijn leven aan Yamaha trompetten wijdde, vanaf het moment dat hij zich bij Nippon Gakki Co., Ltd. aansloot. Ltd. (nu Yamaha Corporation) in april 1966 op de leeftijd van 18 jaar tot zijn pensionering in 2008.

Hoofdstuk één: Schilke’s filosofie slaat aan bij Yamaha

Kenzo Kawasaki

Yamaha raakte in 1963 betrokken bij de blaasinstrumentenhandel. Het begon met inspanningen om producten te verbeteren van Nippon Band Instruments Co., Ltd. (Nikkan), een bedrijf waar het sinds de jaren dertig van de vorige eeuw bij het beheer betrokken was. Genichi Kawakami, de toenmalige president van Yamaha, stond erop dat 'als we aan deze business gaan deelnemen, dan zullen we ernaar streven om snel de toppositie wereldwijd te veroveren' en bracht Nikkan’s ontwerpers naar Yamaha om hun inspanningen te wijden aan het onderzoek naar en de productie van blaasinstrumenten. Drie jaar later, in 1966, kondigde Yamaha zijn eerste blaasinstrument aan, de YTR-1-trompet. Het was in het begin van dit nieuwe tijdperk dat Kawasaki zich bij het bedrijf aansloot.

In die tijd beschikte Nikkan zelfs niet over een degelijke blauwdruk en vertrouwde het bedrijf uitsluitend op de ervaring van haar ambachtslieden, waarbij het producten uit het buitenland als referentie gebruikte. President Kawakami gaf de opdracht om 'eventuele tekortkomingen aan te pakken met behulp van een technisch adviseur uit het buitenland' en in de zomer van 1966 tekende het bedrijf een contract voor technische bijstand van Renold Schilke, een voormalig lid van het Chicago Symphony Orchestra die een trompetbouwbedrijf in Chicago had. Het idee om een expert uit het buitenland te halen was revolutionair in die tijd.

Schilke kwam in oktober van dat jaar voor het eerst naar Japan en zou de daaropvolgende 16 jaar, tot vlak voor zijn overlijden, zonder mankeren tweemaal per jaar de Yamaha-fabrieken voor blaasinstrumenten bezoeken. Schilke-trompetten werden geprezen om hun evenwichtige toonhoogte en de precisie van de ventielen, en Schilke wijdde zich aan het overbrengen van de essentie van dergelijk vakmanschap in Yamaha-blaasinstrumenten.

Tijdens zijn bezoeken aan Japan voerde Schilke uitgebreide controles uit om er zeker van te zijn dat de instrumenten werden geproduceerd in overeenstemming met zijn instructies. Deze controles waren streng en compromisloos. Om de adviezen van Schilke op de productievloer grondig toe te passen, creëerden Kawasaki en de anderen Schilke-controlekaarten in zakformaat, met gedetailleerde punten voor elke stap van het productieproces. De opzichters op de werkvloer hadden deze kaarten altijd bij zich in een oprechte poging om superieur vakmanschap te verrichten dat zou voldoen aan de strenge kwaliteitseisen van Schilke. Na een jaar hulp te hebben gekregen van Schilke, stelde het bedrijf de Yamaha-trompetten voor het eerst tentoon op een muziekinstrumentenbeurs in Chicago, waarmee het de enorme Amerikaanse markt choqueerde.

Tijdens deze periode waren de ontwerpers, de ontwerpers van prototypes en het productiepersoneel allen vol van de wens om een superieur product te vervaardigen. 'De heer Schilke, die 56 jaar oud was toen wij het contract ondertekenden, geloofde dat alleen Yamaha zijn passie voor het ontwikkelen van producten van superieure kwaliteit zou kunnen voortzetten, wat moeilijk was voor zijn eigen bedrijf, gezien de omvang, en daarom vertrouwde hij zijn nalatenschap volledig aan ons toe', legde Kawasaki uit. Schilke zei dat de beste verkoper een kwaliteitsproduct was, en het was deze overtuiging die de toekomst van de Yamaha-blaasinstrumentenproductie zou bepalen.

Schilke had ook een uitgebreid netwerk van collega’s. Hierdoor kon Yamaha zijn instrumenten laten testen en beoordelen door Europese en Amerikaanse blazers, en Yamaha-trompetten begonnen geleidelijk aan respect te winnen op de markt.