Interview met Noriko Ogawa

Toen ze elf jaar was won Noriko de eerste prijs voor basisschoolleerlingen in de Student Music Competition of Japan, en later de overeenkomende prijs voor middelbare scholieren tijdens haar eerste jaar op de middelbare school. Dit lijkt erop te wijzen dat haar eerste stappen op de reis om een professionele pianiste te worden soepel verliepen, maar eigenlijk was haar schooltijd vol zorgen en frustratie.

'Hoewel ik enkele fantastische leerkrachten had, had ik nogal pech omdat ze allemaal moesten stoppen mij les te geven vanwege gezondheidsproblemen. Toen ik voor het eerst op de Toho Gakuen Music School Precollege kwam, kon ik niet wachten tot mijn zaterdaglessen in solfège, melodische dictees en koorzang begonnen en mijn pianospel verbeterde echt onder leiding van Katsuyo Suemitsu. Ik was elke dag druk maar het was ook elke dag voldoening schenkend. Mw. Suemitsu werd echter ernstig ziek en als ik nu terugkijk was dat het begin van vijftien moeilijke jaren met onregelmatige lessen. "Ik werd leerling van Aiko Iguchi toen ik 10 was en ik boekte flinke vooruitgang tijdens haar strenge maar gepassioneerde lessen. Het daarop volgende jaar kreeg ik de eerste prijs voor basisschoolleerlingen in de Student Music Competition of Japan, maar heel kort daarna werd ook mw. Iguchi erg ziek en ik werd bij een nieuwe leraar geïntroduceerd, Takashi Hironaka. Het feit dat hij een grote carrière als professioneel pianist had, maakte zijn lessen nieuw en spannend, en ik leerde veel van hem. Zijn schema met optredens betekende echter dat zijn lessen nooit op regelmatig basis waren en ik moest voor mezelf uitwerken hoe ik moest oefenen. Hoewel ik de Student Music Competition of Japan voor middelbare scholieren won, voelde ik dat ik onder grote druk stond en zonder regelmatig les te krijgen, maakte ik mij echt zorgen over mijn toekomst. "Na het slagen voor de middelbare school ging ik, als manier om deze situatie op te lossen, ondanks de bezwaren van veel van de mensen om me heen, naar het buitenland om aan de Juilliard School in New York te studeren. Daar begon ik te studeren met professor Sascha Gorodnitzki, maar na slechts twee lessen, werd hij ziek en kon hij niet doorgaan. Gedurende de volgende vier jaar, totdat ik afstudeerde aan de Juilliard, was ik min of meer mijn eigen pianoleerkracht en ik moet toegeven dat ik jaloers was op andere studenten, die een goede relatie met hun leerkrachten hadden. Ik heb vaak gedroomd over hoeveel baat ik zou hebben bij een band van wederzijds vertrouwen met een leerkracht.'

Noriko's geluk keerde ten goede toen ze Benjamin Kaplan ontmoette.

'Ik kreeg een les van Benjamin Kaplan toen hij New York vanuit Londen bezocht, en in een oogwenk wist ik dat ik eindelijk had gevonden wat ik zocht. Eindelijk kon ik het licht aan het einde van een lange tunnel zien. Dus zodra ik was afgestudeerd aan de Juilliard School, verhuisde ik naar Londen om bij Benjamin te spelen en dankzij de schat aan kennis en ervaring die hij in zijn lessen verpakte, won ik de derde prijs bij de Leeds International Piano Competition. Mijn carrière als professionele pianiste begon precies daar en de daaropvolgende drie decennia hebben me zoveel prachtige herinneringen opgeleverd.'

De tiende Hamamatsu International Piano Competition wordt gehouden in november 2018 en Noriko is aangekondigd als voorzitter van de jury.

'Als juryvoorzitter is mijn hoop voor de Hamamatsu International Piano Competition dat dit het begin van de carrières van vele professionele pianisten zal betekenen. Het concours heeft ons al vele verbazingwekkende musici opgeleverd, waaronder winnaars van het Chopin-concours en het Tsjaikovski-concours, om er slechts een paar te noemen. Ik wil echter dat jonge pianisten zich realiseren, dat als ze niet deelnemen aan concours, Hamamatsu een uitstekende poort tot de rest van de wereld kan zijn. Bovendien wil ik dat de jury deze prille carrières met vertrouwen kan lanceren. Daarom werk ik er nu hard aan zoveel mogelijk concerten voor de winnaars te regelen.'

Wij vragen naar het belang van concoursen bij de jonge pianisten van nu.

'Concoursen hebben winnaars en verliezers, en dit zorgt dat de deelnemers zich er echt op concentreren zich goed voor te bereiden. Ze oefenen met grote vastberadenheid en betrokkenheid om geen enkele fout te maken, en dit helpt ze duidelijk hun praktische vaardigheden te verbeteren. Eens in de zoveel tijd, breekt een jonge pianist waarvan zijn of haar talent op vroege leeftijd is herkend door, zonder aan concoursen te hebben deelgenomen. Dergelijke gevallen zijn echter uiterst zeldzaam. Voor de meerderheid van de jonge pianisten bieden concoursen de beste kans om door te breken op het wereldpodium. Ongeacht hun nationaliteit of dat ze wel of geen goede connecties hebben, alle deelnemers nemen als gelijkwaardig deel. Vanuit dat perspectief zou ik willen dat zo veel mogelijk jonge musici deelnemen aan de Hamamatsu International Piano Competition. 'De afgelopen jaren hebben concoursen overal in de wereld het aantal deelnemers moeten beperken via strenge dvd-evaluaties en de volgende Van Cliburn and Leeds, kent bijvoorbeeld slechts 24 deelnemers. Er kunnen zich daarentegen 100 deelnemers inschrijven voor de Hamamatsu International Piano Competition. Vanuit veel verschillende invalshoeken — met name de uitgebreide beschikbare oefenfaciliteiten — is onze opstelling ideaal voor een concours. Plaatselijke vrijwilligers zijn ook zeer gastvrij, bieden gastgezinnen voor deelnemers die niet door de voorbereidende fasen komen en regelen vele concerten en evenementen in de stad Hamamatsu. 'De voorkeur van juryleden zal tot op zekere hoogte altijd uit de jurering blijken bij elk concours en de deelnemers krijgen niet altijd de resultaten die ze denken dat ze verdienen. Zelfs als dat zou gebeuren, hoop ik dat onze deelnemers nog steeds iets hebben aan de Hamamatsu. Aan de andere kant, betekent het niet als iemand wint, dat hij of zij het ook daadwerkelijk waar kan maken. Winnaars worden vertegenwoordigers van de Hamamatsu International Piano Competition als ze de wereld rond trekken, dus wordt er van ze verwacht dat hun prestaties van hoog niveau blijven. Als voorzitter van de jury is het mijn verantwoordelijkheid om de winnaars duidelijk en stellig uit te leggen dat hun echte leven als musicus daar en dan begint.'

We vragen of er iets gaat veranderen in het 10e concours.

'De officiële aankondiging vindt plaats in juni, maar ik verwacht geen belangrijke veranderingen. Enkele andere concoursen hebben hun repertoire aanzienlijk uitgebreid in de afgelopen paar jaar, maar ik denk dat ons concours precies het juiste aantal stukken heeft. 'Sinds het achtste Hamamatsu-concours, bevat de derde ronde kamermuziek van Mozart en ik hoop dat dat ook bij het tiende het geval blijft. De twee pianokwartetten in het repertoire zijn de enige pianokwartetten die Mozart heeft gecomponeerd, maar ik zou graag zien dat ze onderdeel van de traditie van ons concours worden. Zelfs als iemand vele jaren heeft geoefend, is Mozarts kamermuziek nooit makkelijk!!! Vele jonge pianisten doen zonder veel moeite recht aan Rachmaninoff, maar slechts zeer weinigen kunnen Mozart getrouw spelen met al zij subtiele finesses. Wat meer is, we hebben het over kamermuziek, dus de deelnemers moeten tactvol interacteren met bespelers van snaarinstrumenten. Deze stukken vormen echt de lakmoesproef voor hun capaciteiten als pianisten, dus Mozarts kamermuziek in de derde ronde is een belangrijk onderdeel van het totale beoordelingsproces. 'Ik verwacht dat er heel weinig zal veranderen met betrekking tot werken in opdracht van Japanse componisten voor de tweede ronde. Ik speelde een van de stukken van het vorige concours bij Jamie's Concert en andere. Beginnend met het 10e concours, zou ik graag zien dat deelnemers in alle rondes werken van Japanse componisten kunnen selecteren. Er zijn vele prachtige stukken beschikbaar, dus zou het niet geweldig zijn om enkele Japanse namen te zien, naast Debussy, Chopin en dergelijke in het repertoire? 'Hoewel we de feitelijke gegevens van het concours nog bespreken, maken de studies die de laatste keer verwijderd zijn waarschijnlijk een comeback. Dit is op aandringen van het publiek, en concoursen moeten uiteindelijk ook onderhoudend zijn. Ik denk dat een strijd van technische expertise in de eerste ronde geweldig zou zijn.'

De Yamaha Hall, waar we Noriko interviewen, brengt veel herinneringen terug uit haar kindertijd, en haar eerste concert in de gerenoveerde zaal zal worden gehouden op 7 juli.

'De Toho Gakuen Music School Precollege hield de praktijkexamens hier in de Yamaha Hall, dus vanaf dat ik een jaar of acht was, kwam ik hier verscheidene keren per jaar om te spelen. Dit is ook waar de Student Music Competition of Japan plaatsvond, dus voor mijn generatie pianisten, wordt de Yamaha Hall waarschijnlijk herinnerd als de plek waar ze echt hun eerste stappen hebben gezet. Toen ik hier vandaag aankwam, was ik verrast te zien hoe mooi het is gerenoveerd. De kleedkamers zijn nu ook helemaal anders. Voorheen bevonden ze zich onmiddellijk achter het podium, dus als we na het optreden in het concours terug naar achteren gingen, kwamen de volgende jongeren eraan en vroegen ze hoe het was, of de toetsen zwaar of traag aanvoelden en zo meer. Het is heel nostalgisch om daar nu aan te denken. 'Ik won de eerste prijs in dit concours, dus het is min of meer de geboorteplaats van mijn carrière als pianist. Ter ere van die herinnering, voegde ik het Mozart-stuk dat ik speelde op het basisschoolconcours (Pianosonate nr. 3 in Bes majeur, KV 281) en Liszts La campanella, die ik op het middelbare schoolconcours speelde, toe aan het programma. De Mozart-sonate is in het bijzonder zeer geschikt voor de helderheid van de Yamaha CFX, maar de vleugel is ook uitstekend voor stukken die een krachtig geluid vereisen, zoals de stukken van Brahms en Schumann, die ik in de tweede helft speel. Schumanns Fantasie, die ik als laatste speel, is een stuk dat ik daadwerkelijk in mijn eerste les voor Benjamin Kaplan heb gespeeld, na mijn aankomst in Londen. Ik hoop dat ik op het podium niet alleen over mijn leven als pianist tot nu toe nadenk, maar het ook als een eerste stap van een nieuwe reis kan omarmen.'

We kijken ernaar uit nog veel meer van Noriko Ogawa te horen, terwijl ze haar reis op het wereldpodium voortzet.